Σίσσυ Ντούλιου
Φυσιοθεραπεύτρια
Επιστημονική Συνεργάτις
Παίδων ΜΗΤΕΡΑ


Σε πολύ μεγάλη συχνότητα, παιδιά μέχρι ηλικίας 8 ετών αντιμετωπίζουν προβλήματα από το αναπνευστικό τους σύστημα λόγω ελλιπούς ωρίμανσής αυτού. Άλλα από αυτά προκαλούνται από επιπόλαιες και περιστασιακές λοιμώξεις του αναπνευστικού (ιώσεις) και άλλα από σημαντικότερα προβλήματα βαρύτερης παθολογίας (π.χ. κυστική ίνωση).

Τακτικός επισκέπτης κατά τους λιγότερο θερμούς μήνες του χρόνου, η ανωτέρω λοίμωξη έχει απασχολήσει τα περισσότερα παιδιά τουλάχιστον μια φορά μέχρι την ηλικία των 7 – 10 ετών. Έχει δε ανησυχήσει πολύ περισσότερο τους γονείς όταν έχει εμφανιστεί κατ’ επανάληψη. Από τις πιο τακτικές αιτίες είναι επίσης όταν το παιδί λείπει από το σχολείο και κυρίως από τον παιδικό σταθμό. Το παιδί ξεκινά να εμφανίζει μια υγρή μύτη και μέχρι σ’ αυτό το σημείο οι γονείς δεν ανησυχούν. Όμως προστίθεται στη συνέχεια ο βήχας, στην αρχή ξηρός και ενοχλητικός και αργότερα γίνεται υγρός.

Η έναρξη της αντιμετώπισης πρέπει να γίνει υποχρεωτικά από τον παιδίατρο, ο οποίος θα βάλει τη διάγνωση, θα καθορίσει τη φαρμακευτική αγωγή και θα αποφασίσει αν το παιδί θα πρέπει να μεταφερθεί στο νοσοκομείο ή θα ακολουθήσει την αγωγή στο σπίτι. Από εκεί και μετά αρχίζει η συμμετοχή του εξειδικευμένου φυσικοθεραπευτή ο οποίος με τη σειρά του θα συμβάλει στη συντομότερη θεραπεία του παιδιού.

Το έργο της Φυσικοθεραπείας

Μία από τις σημαντικότερες επιπλοκές της λοίμωξης που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο φυσικοθεραπευτής είναι η συγκέντρωση και λίμναση των εκκρίσεων μέσα στους αεραγωγούς των πνευμόνων. Όσο μεγαλύτερη είναι η ποσότητα των εκκρίσεων τόσο δυσκολότερη είναι η δίοδος του αέρα μέσα σε αυτούς. Ο γονιός ακούει συρτούς ήχους στο θώρακα του παιδιού του, τα λεγόμενα «γατάκια». Η αναπνευστική φυσικοθεραπεία στοχεύει στην απομάκρυνση των εκκρίσεων από τους πνεύμονες και στη διοχέτευση μεγάλου όγκου αέρα μέσα στους καθαρούς πια αεραγωγούς, αυξάνοντας έτσι την αναπνευστική λειτουργία και αποφεύγοντας το μειωμένο αερισμό μικρής ή μεγάλης περιοχής αυτού ( ατελεκτασία ).

Ο φυσικοθεραπευτής ξεκινά δίνοντας τέτοιες θέσεις κατάκλισης στο παιδί όπου οι εκκρίσεις μετακινούνται με τη βοήθεια της βαρύτητας, προς πιο κεντρικούς και μεγάλους αεραγωγούς. Αυτό μπορεί να ενισχυθεί από το φυσικοθεραπευτή με χειρισμούς ειδικούς όπως οι πλήξεις και δονήσεις για ταχύτερο και μεγαλύτερο αποτέλεσμα. Από αυτούς, με τη βοήθεια του βήχα οι εκκρίσεις απομακρύνονται από το στόμα ή καταπίνονται. Συνήθως παιδιά μέχρι την ηλικία των 10 – 12 ετών προτιμούν να καταπιούν τα φλέγματα, παρά να τα βγάλουν σε ένα μαντηλάκι. Οι εκκρίσεις αυτές, αφού ακολουθήσουν την πορεία στομάχι – έντερο απομακρύνονται αυτόματα από τον οργανισμό. Γι’ αυτό και συνήθως τα παιδιά σε αυτή τη φάση έχουν βλεννώδη κόπρανα. Σχετικά μικρό ποσοστό παιδιών τα απομακρύνει από το στομάχι με έναν εμετό. Και τότε παρατηρούμε εμέσματα με αρκετή δόση βλέννας.

Σε οξείες φάσεις της νόσου όπου οι εκκρίσεις είναι πολλές και αναπαράγονται γρήγορα θα πρέπει η διαδικασία μετακίνησης των εκκρίσεων να επαναλαμβάνεται τακτικά στη διάρκεια της ημέρας. Για το λόγο αυτό είναι πολύ σημαντική η συμμετοχή του γονιού, αφού διδαχθεί από το θεραπευτή απλές διαδικασίες.

Αφού καθαριστούν κατά το δυνατόν περισσότερο οι βρόγχοι από τις εκκρίσεις, σειρά έχει η διοχέτευση αέρα μέσα σ’ αυτούς, σε ποσότητες μεγαλύτερες από μια απλή και ήρεμη ανάσα. Έτσι προκαλούμε μεγαλύτερο αερισμό και περιορίζουμε – βελτιώνουμε την έκπτυξη του πνεύμονα. Όσο μεγαλύτερο σε ηλικία είναι το παιδί τόσο ευκολότερη και αποδοτικότερη είναι αυτή η διαδικασία.

Η έμφαση στη δυνατή αναπνοή είναι σκόπιμο να γίνεται μέσω απλών παιχνιδιών όπως μπαλονάκια, φύσημα φλόγας κεριού, κομματιού χαρτιού κ.λπ. Είναι πολύ σημαντικό για τη συμμετοχή του παιδιού στη διαδικασία της Αναπνευστικής Φυσικοθεραπείας, ο κάθε χειρισμός μας να γίνεται χωρίς να προκαλεί ανυπόφορη πίεση – πόνο ή και φόβο στο παιδί. Γι’ αυτό, όπως αντιλαμβάνεστε η θετική παρουσία του γονιού είναι βασική και καθοριστική. Για το λόγο αυτό ο γονιός πρέπει να ενημερώνεται πρώτος και με λεπτομέρεια για το τι θα περιλαμβάνει η Αναπνευστική Φυσικοθεραπεία. Από τα πλέον όμως βασικά είναι να υπάρχει στενή συνεργασία παιδιάτρου – φυσικοθεραπευτή για επανεκτίμηση της κατάστασης του παιδιού και τροποποίηση των χειρισμών.